Djenné is een kleine maar indrukwekkende stad aan de rand van de Sahara. In het regenseizoen treed de Bani rivier uit zijn oevers en is Djenné een eiland. Tijdens en kort na het regenseizoen is het dan ook alleen te bereiken met een pont. De rest van het jaar ligt de rivier droog en kun je er zo heen rijden.
De compleet uit klei opgebouwde stad is de parel van West-Afrika. Djenné is al lang een stad waar reizigers, kooplieden en gelovigen samen komen. Het is ook één van de grootste toeristische trekpleisters van Mali. Hoogtepunt is de Grande mosquée djenne, een eeuwenoude moskee helemaal opgetrokken uit leem. Maar ook de maandagmarkt is een hele belevenis met een krioelen van mensen en kleuren en indrukken. Vanuit het hele land komen kooplieden hier om hun goederen te verkopen. Zo reizen de Dogon meer dan 100 kilometer met gedroogde uien, de Bozo komen met gedroogde vis, de Bambara met rijst en de Peul met koeien.
Het straatbeeld van Djenné is beschermd door UNSECO inclusief de open riolen, maar ook de moskee met zijn opvallende uiterlijk staat op de lijst.
Eeuwenoud ritueel
De grote moskee van Djenné is het grootste van leem gemaakte gebouw ter wereld. Een nadeel dit soort gebouwen is dat de klei veel onderhoud vergt. Ieder jaar vroeg in April vindt er dan ook een eeuwenoud ritueel plaats. Nu het regenseizoen is afgelopen en de buitenste lagen van de moskee zijn weggespoeld door de plensbuien moet de moskee weer van een nieuwe laag klei worden voorzien.
Begonnen wordt om zoveel mogelijk klei van de rivier naar het plein voor de moskee te brengen. Dit gebeurt met behulp van ezelkarren of rieten manden die op het hoofd gedragen worden. Alle mannen komen helpen terwijl ze worden aangespoord door het ritme van Djembe’s.
In het gebied langs de Niger en Bani rivier in Mali bouwt de bevolking hun huizen al eeuwen lang van klei. Klei is niet alleen ’s werelds oudste bouwmaterialen in Afrika, maar speelt ook een belangrijke rol bij de verering van de voorouders.
Het werk begint al vroeg in de ochtend en moet klaar zijn voor 9 uur, voordat de opkomende zon de klei uitdroogt. De naam van het traditionele kleimengsel is Banco en bestaat verder uit de zaadhuiden van rijst en koeienmest. De jongeren hebben als taak om de Banco met water te mengen tot een soort papje dat de mannen op de muren van de moskee kunnen smeren.
Het is de taak van de meisjes om te zorgen dat er genoeg water word aangevoerd om de Banco mee te maken.
De mannen klimmen vervolgens op houten ladders meters omhoog vertrouwend op hun gris-gris (magische amuletten met koran teksten) die hun voor een ongeluk moet behouden.
Het onderhoud wordt dan ook gezien als een gemeenschappelijke taak van alle inwoners van Djenné waar iedereen zijn of haar handje aan bijdraagt. De moskee wordt dan ook gezien als het hart van het dorp.
Bibliothèque Des Manuscrits De Djenné
Bibliothèque Des Manuscrits De Djenné is een kleine bibliotheek met oude manuscripten. Hier worden zo’n 2.000 van de 10.000 manuscripten tentoon gesteld met exemplaren die zover terug gaan als de 13e eeuw. Je vindt de bibliotheek aan de noordkant van de moskee. Hoogtepunt van een bezoek zijn echter het schaalmodel van de grote moskee en het geweldige uitzicht vanaf het dak van de bibliotheek.
Bezoek Djenné
Tussen juli en december is het waterpeil van de rivier Bani hoog genoeg om Djenné per boot te bezoeken. Vanuit Mopti vertrekken deze om de paar dagen en gewoonlijk ook elke zondag. De rest van het jaar is Djenné alleen bereikbaar over land. Er is niet heel veel openbaar vervoer naar de stad, maar gewoonlijk vertrekt er dagelijks (vroeg in de ochtend) wel een minibus of gedeelde taxi vanuit Mopti.
In Djenné zijn er een tiental hotels die zitten te springen om gasten. Wij hebben goede ervaringen met Chez Baba en de eigenaar ‘President Chirac’.
