Het nationale park Sapo is het grootste natuurpark van Liberia. Het werd in 1983 opgericht door de Liberiaanse president Samuel Doe om één van de laatste bosgebieden van het West-Afrikaanse land te beschermen. De oppervlakte van Sapo werd in 2003 uitgebreid van 1250 naar 1800 vierkante kilometer. Het natuurgebied bestaat voornamelijk uit tropisch regenwoud en moerassen. Sommige delen van het park bestaan uit savanne graslanden.
De uitbreiding in 2003 was controversieel. Gemeenschappen die naast het park woonden klaagden dat ze niet waren geraadpleegd over de wet die slechts enkele maanden na de burgeroorlog in Liberia werd aangenomen. De spanning tussen sommige van die gemeenschappen en de instanties die het park beheren blijft een terugkerend probleem in de recente geschiedenis van Sapo.
Illegale goudwinning en stroperij
Na de oorlog werd Sapo bezet door gewapende voormalige strijders die werden aangetrokken door het vooruitzicht van snel geld uit illegale goudwinning en de handel in bushmeat. Een door de VN geleide operatie in 2005 was nodig om het park weer terug te geven aan de natuur. Echter bleek er in 2017 dat er weer verschillende mijnbouw en jachtkampen in het park waren gebouwd.
Dit leidde tot problemen met de lokale bevolking en uiteindelijk in de dood van een Ranger. Sindsdien hebben de Liberiaanse regering en natuurbeschermingsorganisaties ingezet in contacten en overleg met de lokale gemeenschappen.
In de nasleep van het incident werden zeven verdachten uit de lokale gemeenschappen gevangen gezet, maar later vrijgelaten om de spanningen in het gebied te de-escaleren. De dood van de Ranger markeerde een keerpunt in de relatie tussen lokale gemeenschappen en de beheerders van het park. Tegenwoordig werken ze samen om de grenzen van het park vast te stellen.
Community watch teams
In het park zijn bij de 10 belangrijkste toegangspunten van Sapo community watch teams opgericht. De teams zien er op toe dat stroperij en mijnbouw in het park worden voorkomen. Toch lijkt het een moeilijke klus te zijn. In 2019 werden er nog karkassen van 4 gestroopte bosolifanten gevonden. Er werd iemand voor aangehouden, maar de persoon werd later vrijgelaten wegens gebrek aan bewijs. Het incident onderstreepte de moeilijkheid om de beschermde status van het park te handhaven.
Nu is Sapo één van de belangrijkste beschermde bossen in West Afrika. In het oosten van het park worden pogingen ondernomen om de grenzen formeel af te bakenen.
Sapo herbergt een van de meest diverse ecosystemen van planten- en dierenleven ter wereld, waaronder de bedreigde Afrikaanse bosolifant en het bedreigde dwergnijlpaard. In het park leven ook knobbelzwijnen, chimpansees en antilopes. realistisch gezien is de kans dat je ze ziet dit heel groot, maar een bezoek aan Sapo blijft toch een unieke ervaring. De kans dat je andere reizigers tegenkomt is bijna te verwaarlozen en mocht het toch zo zijn, dan zal het waarschijnlijk tot bijzondere ontmoetingen leiden.
Azobé bomen
Meer dan 40 procent van het overgebleven regenwoud in West Afrika ligt in Liberia. In Sapo staan nog veel Azobé bomen. Een hardhout boom die ook wel bekend staat onder de naam Ekki. Deze bomen kunnen ruim 30 meter hoog worden en vormen het leefgebied van bijna 1000 vogel en zoogdieren soorten.
Sapo National Park dankt zijn naam aan de lokale Sapo stam. De Sapo die in de buurt van het park wonen, hebben sterke traditionele opvattingen over de dwergnijlpaarden. Als een krijger het dwergnijlpaard tegenkomt moet hij de staart afhakken en begraven.
Natuurbeschermingsorganisaties hopen dat door lokale boerengemeenschappen in de afbakening te betrekken, ze de illegale jacht en andere illegale activiteiten in het park zullen kunnen terugdringen.
Bezoek Sapo national park
Er is geen openbaar vervoer naar Sapo. Vanuit Zwedru of Greenville regel je een 4wd via Juarzon naar Jalay’s Town. Vanuit is het nog 1,5 kilometer lopen naar de parkgrens. Hier kan je wandel en kano safari’s regelen. In het park zijn geen wegen en wandelpaden.
Er zijn plannen om het park verder te ontwikkelen voor het tourisme, maar momenteel zijn er weinig tot geen faciliteiten voor reizigers. Wil je overnachten zal je je eigen kampeerspullen mee moeten nemen. Hetzelfde geldt voor het eten en drinken.
