Het nationale park Salonga in de Democratische Republiek Congo is een beschermd natuurgebied in in het hart van het Congobekken. Het is het grootste park met tropische bossen in Afrika en het op twee na grootste nationale park met dit soort bossen ter wereld.
Beeld je het volgende in: Je staat in een dicht vochtig bos. Een vogel roept je toe vanuit de boomtoppen. De oneindige hoeveelheid bomen wordt doorsneden door een slingerende rivier met kleine zandstrandjes aan de ene kant en wuivende palmbomen op de andere oever. Apen slingeren door de bomen en begroeten nieuwsgierig de bezoekers die in een pirogue op de rivier varen. Een grote groep fruitvleermuizen die boven een eilandje in de brede rivier zweven. Iets verderop springt een kleine sitatunga antilope in een beekje om aan de andere kant te komen. Neushoornvogels vliegen in de lucht met daarboven een rondcirkelende palmgier die aast op een prooi. Welkom in Salonga National Park.
Bonobo
Tot op heden blijft het een van de weinige gebieden in de wereld met minimale menselijke activiteit die groot genoeg zijn om het evolutieproces in een natuurlijk tempo te laten plaatsvinden. Bijna 95% van het park is bedekt met dichte bossen waarin zo’n 40% van de bonobo populatie leeft die nog over is op het continent. Samen met de chimpansees lijken de bonobo’s het meest op de mens. Door hun beperkte leefgebied, de houtkap en stroperij zijn ze een van de meest bedreigde mensenapensoorten. Ze lijken veel op chimpansees, maar zijn iets slanker gebouwd.
Naast de bonobo is het park tevens het leefgebied van verschillende soorten apen zoals de Tshuapa rode franjeapen en de goudbuikmangabey. De Congopauw is een majestueuze vogel die alleen voorkomt in de regenwouden van het Congobekken. Ook zijn er verschillende antilopen soorten zoals de sitatunga. Bosolifanten, luipaarden, nijlpaarden en pantserkrokodillen komen voor, maar worden niet vaak gezien. Naar schatting leven er nog ongeveer 3000 bosolifanten in Salonga. Tussen dit moois fladderen ook nog grote aantallen bontgekleurde vogels.
Tot nu toe zijn er 51 zoogdier soorten, 129 vissoorten en 223 vogelsoorten in het park waargenomen. Maar grote delen van het park zijn nog onontdekt en naar verwachting zullen er in de toekomst zeker meer diersoorten worden ontdekt.
Groter dan België
Salonga strekt zich uit over 33.350 vierkante kilometer, dat is een gebied groter dan België, de voormalige koloniale bezetter van Congo. Het ligt ten zuiden van de Congo rivier en bestaat uit twee grote delen (Salonga Noord en Salonga Zuid). Deze zijn van elkaar gescheiden door een corridor van ongeveer 45 kilometer die bewoont wordt. De vorm van het park doet een beetje denken aan menselijke longen. De natuur ademt hier dan ook echt.
Het park werd in 1970 opgericht en beslaat delen van de provincies Bandundu, West-Kasaï en de Evenaarsprovincie. De grote en uitgestrekte bossen vangen CO2 op en reguleren het klimaat en de rivieren en moerassen fungeren als een spons die de majestueuze Congo rivier voedt. Dit alles heeft ertoe geleid dat het in 1984 op de werelderfgoedlijst van Unesco werd geplaatst. Unesco stelde dat “Het planten- en dierenleven in Salonga National Park een voorbeeld is van biologische evolutie en de aanpassing van levensvormen in een complexe equatoriale regenwoudomgeving. De grote omvang van het park zorgt voor de voortdurende mogelijkheid voor evolutie van zowel soorten als biotische gemeenschappen binnen het relatief onverstoorde bos”.
Illegale jacht
De bedreigingen voor de wilde dieren in Salonga houden voornamelijk verband met illegale jacht. Over het algemeen verbiedt de Congolese wet de jacht in nationale parken. Elke soort van jacht in Salonga National Park is daarom verboden en wordt beschouwd als stroperij. Dit verbod wordt echter over het algemeen niet opgevolgd door de lokale bevolking die rond het park leven, wat helaas leidt tot een afname van het aantal dieren. Het gebied is simpelweg te groot en er zijn niet genoeg park rangers die alle bewegingen kunnen controleren.
Zo goed als alle dieren die er leven staan op het menu. Met stip op nummer één staan kleine primaten en antilopen. De vraag voor dit vlees komt met name van stedelijke gebieden ver van het park, waar het wild vaak als een delicatesse wordt gezien.
Tijdens de 23e bijeenkomst van het Werelderfgoedcomité in 1999 werd Salonga National Park ingeschreven op de lijst van werelderfgoed dat bedreigd wordt. Sinds 2012 wordt er echter hard gewerkt door de parkbeheerders om deze status kwijt te raken. Inmiddels zijn er eind 2020 ruim 250 rangers in dienst die moeten zorgen voor de toekomst van dit unieke natuurgebied. Zo blijkt maar weer dat er niet alleen slecht nieuws uit dit deel van Afrika komt.
Bezoek het nationale park Salonga
Het park is door de beperkte infrastructuur in Congo bijzonder ontoegankelijk. Op dit moment is de enige mogelijkheid om Salonga te bezoeken per boot over één van de rivieren. De beste manier is om via Kisangani de N7 en N8 naar Boende, waar je afslaat richting het zuiden. In het dorpje Monkoto kan je een kano regelen die je stroomafwaarts voert naar de op 45 minuten varen gelegen Lokofa patrouillepost. In het dorp zijn ook enkele simpele accommodatie mogelijkheden. Beter is het om een eigen tent mee te nemen.
Bekalikali baï
Vanaf de post kan je wandelen naar de Bekalikali baï. Dit is een open plek ik het bos waar dieren zich voeden met minerale zouten in de bodem en waar olifanten de neiging hebben om modderbaden te nemen. Neem wel goede wandelschoenen mee, het is namelijk 11 kilometer lopen. Op de meest drassige delen van de route zijn houten planken neergelegd.
Aangekomen bij de Bekalikali baï kan je vanaf het in 2019 gebouwde platform in alle rust genieten van de omgeving. Een werkelijk adembenemend uitzicht maakt alle ontberingen om deze plek te bereiken de moeite waard. Om de kans op het zien van wild te vergroten, is het aan te bevelen om in de schemering of bij zonsopgang ter plaatse te zijn. Overdag is de kans aanzienlijk kleiner. De andere manier om het park te verkennen is per boot over de rivier.
Een alternatieve manier om bij het park te komen is via de hoofdstad Kinshasa, waarvandaan je naar Mbandaka reist. Hiervandaan brengt een pirogue je in 4 dagen naar het park.
Zie voor meer informatie de website van Salonga.
