Malawi – Het Malawimeer, een belangrijk element van elke vakantie naar het land, staat bekend om zijn heldere wateren en levendige verzameling kleurrijke cichliden. Maar wist je dat er meer vissoorten in het Malawimeer leven dan in alle meren en rivieren van Europa en Noord-Amerika samen?
Hoewel de meeste mensen Afrika bezoeken om olifanten, leeuwen, zebra’s en nijlpaarden te zien, zullen degenen die het weten je vertellen dat Malawi, een klein, ingesloten, relatief onbekend juweeltje in het hart van Afrika, ook een van de beste plekken is voor een safari van een ander soort. Malawi is de thuisbasis van een van ’s werelds meest ongelooflijke zoetwatermeren, het adembenemende Malawimeer, de perfecte plek voor een onderwatersafari.
Malawimeer
560 km lang en 75 km breed, het Malawimeer is het vierde grootste zoetwatermeer ter wereld qua volume, het op één na diepste in Afrika en bevat 7% van het zoete oppervlaktewater van de wereld. Het Malawimeer ontstond miljoenen jaren geleden, toen de aardkorst uit elkaar scheurde en de Afrikaanse tektonische plaat begon te splitsen, waardoor de spectaculaire Riftvallei werd gevormd. In de loop van duizenden jaren steeg het zoetwater binnen deze machtige kloof, waardoor een enorme watermassa ontstond die meer vissoorten herbergt dan enig ander meer op aarde – meer dan 1.000 vissoorten, afstammend van de oorspronkelijke cichliden die een of twee miljoen jaar geleden het meer binnenzwommen. Er zijn meer vissoorten in het Malawimeer dan alle vissen in Europa en Noord-Amerika samen, met nieuwe ontdekkingen die praktisch elke week worden gedaan! Als erkenning voor zijn uitzonderlijke biodiversiteit kreeg Malawi in 1980 de status van UNESCO-werelderfgoed.
Nationaal Park Malawimeer
Een groot deel van het meer en zijn verbazingwekkende onderwaterdiversiteit wordt beschermd door het Nationaal Park Malawimeer, bij Cape Maclear in het zuidelijke deel van het meer. Het Nationaal Park Malawimeer was het eerste park ter wereld dat werd gereserveerd voor de bescherming van zoetwatervissen, en het is hier in het zuidelijke deel van het meer dat je het meest pittoreske deel van het meer zult vinden. Steile heuvels bedekt met bomen storten zich naar het diepblauwe water van het meer, terwijl de kustlijn bezaaid is met eilanden, baaien en grote granieten rotsblokken. De helderheid van het water en de overvloed aan onderwaterleven maken het ideaal om te snorkelen en duiken tussen de honderden kleurrijke vissoorten, en de afwezigheid van stromingen betekent dat het heerlijk is om te zwemmen, zeilen, kajakken en andere watersporten te beoefenen.
Wat zijn Cichliden?
“Cichliden” (uitgesproken als ‘siklid’) zijn een soort zoetwatervis die in rivieren en meren over de hele wereld worden gevonden, van Latijns-Amerika tot Afrika. Momenteel zijn er ongeveer 1.650 bekende soorten cichliden. Wetenschappers schatten echter dat er nog duizenden meer wachten om ontdekt te worden.
De cichliden van Malawi zijn de kleurrijkste van alle zoetwatervissen ter wereld en hun kleuren zullen je verbazen – zwart en wit, zilver en goud, lichtroze, zebra-gestreept, iriserend paars, vlammend oranje, glinsterend blauw, de kleurencombinaties zijn eindeloos!
Er zijn zoveel verschillende soorten cichliden in het meer dat hun grootte, dieet en gewoonten enorm variëren. De kleinste cichliden zijn minder dan een inch lang, terwijl de grootste bijna 3 voet kunnen worden! Sommigen kiezen ervoor om rond de rotsen te leven en eten voornamelijk algen, terwijl sommige van de grotere een veel gevarieerder dieet hebben, inclusief andere vissen. Sommige cichlidensoorten wonen in lege slakkenhuizen, terwijl anderen de diepten doorkruisen. Er zijn roofzuchtige cichliden ter grootte van snoeken en baarsachtige algeneters. Er zijn degenen die zich voeden met plankton, terwijl anderen door het zand zeven op zoek naar insecten. Er zijn cichliden die eieren stelen van andere cichliden, en cichliden die de schubben van andere vissen plukken. Sommige zijn behoorlijk territoriaal, zelfs agressief, vooral tijdens het broedseizoen. Maar misschien is de vreemdste eigenschap die ze hebben de ‘mondbroeders’.
Bij mondbroeding met cichliden gaat het ongeveer als volgt: het mannetje graaft een grot (nest) voor het vrouwtje en lokt haar erin door een soort grappige, vin-schuddende dans te doen. Ze legt haar eieren in het nest en hij bevrucht ze. Daarna neemt ze de eieren in haar mond en draagt ze totdat ze uitkomen, ongeveer 10 – 15 dagen later. Het vrouwtje houdt de baby’s dan tot twee weken lang in haar mond, waarbij ze ze af en toe laat ontsnappen om te eten, maar ze weer opzuigt wanneer er gevaar dreigt. Ondertussen speelt het mannetje geen enkele rol in de zorg en opvoeding van zijn jongen, en hij zou de baby’s zelfs met plezier opeten als hij aanwezig is wanneer ze worden vrijgelaten!
Als je ooit tropische vissen in een dierenwinkel hebt bekeken, is de kans groot dat je een Malawi-cichlide in een aquarium hebt zien zwemmen. Bijna 90% van de zoetwateraquariumvissen komt oorspronkelijk uit het Malawimeer en de Malawi-cichliden zijn wereldwijd populair omdat ze zoveel leven en kleur toevoegen aan tropische zoetwateraquaria. Maar niets kan tippen aan het zien van hun ongelooflijke patronen en intense kleuren in het wild, dus waarom kom je niet naar Malawi om ze zelf te zien?
Snorkelen
Veel reizigers zijn verrast om te horen dat het Malawimeer fantastisch snorkelen en duiken biedt. De zichtbaarheid is vaak comfortabel rond de 0 meter en het water is een aangename 24- 27 graden. Zodra je een snorkel of een duikregelaar in je mond hebt, zie je een scala aan prachtig onderwaterleven om je heen. Cichliden van elke vorm en kleur zwemmen in alle richtingen. Scholen jonge vissen blijven in het ondiepe water totdat ze oud genoeg en dapper genoeg zijn om naar het diepere water te gaan. Blauwe krabben scharrelen tussen de scheuren in de rotsen of lopen zijwaarts over het zand, waarbij ze af en toe hun kleine klauwen opheffen naar te nieuwsgierige duikers. Meervallen schieten in en uit rotsachtige spleten. Er is zelfs af en toe een vage schim van een aal die zich in de schaduwen beweegt.
Wanneer je op zoek bent naar de perfecte bestemming om te snorkelen, heeft het Malawimeer het allemaal. Helder, kalm, warm, haaienvrij en getijdeloos water, met tot 30 meter zichtbaarheid op de beste tijden van het jaar (augustus tot december), een overvloedige vispopulatie en fascinerende rotsformaties. Zelfs met de meest eenvoudige snorkeluitrusting zwem je al tussen de vissen op slechts enkele centimeters van je vandaan. Snorkelen is beschikbaar op vrijwel alle locaties aan het meer en de meeste lodges en hotels hebben uitrusting die hun gasten gratis kunnen gebruiken.
Scuba Duiken
Het Malawimeer is ook een uitstekende plek om te duiken – het wordt algemeen erkend als een van de beste zoetwaterduiklocaties ter wereld en een van de goedkopere plaatsen om te leren duiken. Duiken is beschikbaar bij Mumbo & Domwe Island camps (Nationaal Park Malawimeer). Er is ook een lang gevestigde duikschool beschikbaar voor degenen die in Nkhata Bay verblijven en een op Likoma Island. Naast casual duiken, zijn er cursussen van één tot zes dagen beschikbaar met professionele begeleiding en PADI- of NAUI-certificering. Alternatief kunnen zeiltochten worden gemaakt waarbij dag- of nachtduiken worden gecombineerd.
Waar wacht je nog op? Een tropisch paradijs wacht op je!
