In een ongekend mooi landschap kan je in het Nationale Park Liuwa Plain nog van echte ongerepte Afrikaanse wildernis genieten. Een landschap vol extremen waar droogte wordt afgewisseld door een seizoenen met hevige stortregens. Liuwa Plain is ook de plaats waar, na de Serengeti in Tanzania, de op één na grootste wildebeest migraties van het continent plaatsvind. In het droge seizoen strijden de dieren om het beschikbare water, maar wanneer de regens vallen transformeert het landschap in een drasland gebied vol met overstroomde savannes, moerassen en rivieren. Dit alles trekt grote aantallen wild die op hun beurt weer worden gevolgd door vele roofdieren. Uiteraard zijn er leeuwen, maar opvallend zijn de grote aantallen hyena’s en gieren. Het gebied is ook belangrijk voor trekvogels die met name in de regentijd in grote getallen naar de vlaktes komen.
De Liuwa vlakte in het westen van Zambia heeft een van de oudste beschermingsgeschiedenissen in Afrika. Deze gaat terug naar het einde van de 19e eeuw toen de koning van Barotseland, Lubosi Lewanika, zijn volk benoemde als de hoeders van het gebied en haar dieren in het wild. Iets wat ze vandaag de dag nog steeds doen. Ze leven samen met dit unieke landschap dat geeft, maar ook neemt. Het is een bijzondere situatie, omdat het normaal niet is toegestaan om in een nationaal park te wonen en er vee te laten grazen. Met naar schatting 10.000 mensen die legaal in het park wonen, is Liuwa een goed voorbeeld van hoe mens en dier in het wild naast elkaar kunnen bestaan en van elkaar kunnen profiteren in een gedeeld landschap.
Het nationale park heeft 127 lokale bewoners in vaste dienst en maakt daarnaast gebuik van zo’n 100 seizoensmedewerkers. Daarmee is het natuurpark de belangrijkste werkgever in het gebied.
Grote migratie
Ieder jaar vindt er over de vlaktes van Liuwa de op één na grootste migratie van wildebeesten op het continent, met ongeveer 30.000 dieren die naar de groene graslanden trekken om te grazen. Deze migratie en de leeuwen die de gnoes volgen, zijn wereldberoemd geworden na een publicatie van de New York Times die het in 2018 op nummer 52 van de lijst met de ‘beste 100 plekken ter wereld om te bezoeken’ zette. Toch hoef je in dit afgelegen park niet bang te zijn dat je in een file met toeristenbusje komt te staan. Het toerisme staat hier nog in de kinderschoenen en taferelen zoals in de Serengeti zul je hier niet tegenkomen. In mei en juni trekken de grote groepen wildebeesten het park uit richting het noorden en Angola, om vanaf oktober en november weer terug te keren naar de vlaktes van Liuwa.
Het wild leeft verspreid over de enorme vlaktes en soms kost het wat moeite om ze te vinden. Je kunt hier niet afgaan op plekken waar al andere safaribusjes staan geparkeerd, want die zijn er hier gewoon niet. Maar dat maakt het moment dat je dan toch die grote groep gnoes of ander wild spot extra bijzonder.
African Parks
Het 3.660 vierkante kilometer grote park werd in 1972 een nationaal park. Aan het eind van de jaren negentig van de vorige eeuw waren de aantallen gnoes en zebra’s echter sterk achteruitgegaan. De graslanden werden bedreigd door rijstvelden en er was nog maar één eenzame leeuwin over, ‘Lady Liuwa’.
Liuwa Plain is opnieuw een succesverhaal van African Parks die in 2003 het beheer van het park overnam.
Na de overname begon African Parks in 2008 met een reeks herintroducties van leeuwen om Lady Liuwa te herenigen met haar eigen soortgenoten. Uiteindelijk sluitte Lady Liowa zich aan bij de nieuwelingen en vormden ze een groep die uitgroeide naar 10 leeuwen.
Toen in dezelfde periode ook elanden en buffels geherintroduceerd werden begon ‘the Circle of life’ zich langzaam weer te herstellen. De hernieuwde populaties prooidieren trokken vervolgens ook weer cheeta’s en hyena’s naar het gebied. Als resultaat van effectieve wetshandhaving nam stroperij fors af en werdt er met de lokale bevolking overlegd om duurzame visoogst en andere gemeenschapsprojecten te starten. Met de inkomsten van het toerisme worden onder andere 28 lokale scholen gesteund die onderwijs geven aan ruim 11.000 leerlingen.
In november 2021 werd er een nieuwe roedel wilde honden in het park geherintroduceerd.
30.000 wildebeesten, 4000 zebra’s en 120 buffels geteld
Bij tellingen vanuit de lucht die werden gedaan in 2019 zijn 30.000 wildebeesten, 4000 zebra’s en 120 buffels geteld. Ook zijn er naar schatting rond de 350 gevlekte hyena’s en is er een stijging in de aantallen cheeta’s. De hoop is dat in de loop van 2020 ook een deel van de aangrenzende Upper West Zambezi Game Management Area (GMA) onder het beheer van African Parks komt te staan, om zo dit unieke landschap nog beter te beschermen.
Helaas kwam Lady Liuwa in 2017 op natuurlijke wijze te overlijden op een respectabele leeftijd van 18 jaar. Ze liet een erfenis achter van een kleine maar groeiende troep leeuwen, die samen hun leven leiden op de nu weer florerende vlaktes van Liuwa.
Bezoek het nationale park Liuwa Plain
Het park is geopend voor bezoekers van 1 april tot 15 december. Het is alleen bereikbaar met een 4×4 terreinwagen en dit alleen vanaf juni t/m december. Met eigen vervoer rij je vanaf Mongu naar Kalabo. In Kalabo rij je door naar de haven waar je aan de linkerkant het hoofdkantoor en bezoekerscentrum van Liuwa vindt. Je mag zelf rondrijden door het park, maar het is zeer aan te raden om samen met een gids te gaan. De wegen zijn onoverzichtelijk en je kan makkelijk verdwalen in het enorme gebied.
Wil je het park voor juni bezoeken dan zul je erheen moeten vliegen. Elke week zijn er twee vluchten vanaf Lusaka naar de de Kalobo airstrip bij het park. Wil je op andere dagen vliegen dan zal je een vliegtuigje moeten charteren. Landings aanvragen moeten gestuurd worden naar liuwatourism@african-parks.org.
Overnachten in het park
Overnachten kan op één van de vier campsites die in het beheer zijn van de lokale bevolking, waardoor het geld ook meteen terugvloeit in deze gemeenschappen. De beste manier om dit park te bezoeken is dan ok met een eigen (huur)auto. En dat is nog eens heel goedkoop ook. De toegang per persoon per dag is $30 + $15 per auto en op de camping sta je al vanaf $15 (2020). Wel dien je alle benodigdheden zelf mee te nemen, ook het drinkwater.
Ben je geen kampeerder dan kun je terecht bij de luxe Time + Tide King Lewanika Lodge die in 2017 werd gebouwd door African Parks.
Beste reistijd voor het nationale park Liuwa Plain
De beste tijd om het park te bezoeken is in de maanden oktober en november en mei plus juni. De wild concentraties op de open vlakten zijn dan hoog en het water staat niet zo hoog dat het grote delen van het park onbereikbaar maakt. Maar ook buiten deze maanden zijn er uitstekende safari mogelijkheden. Wanneer de vlaktes onder water komen te staan door de regens vind het het historische en epische Kuomboka festival plaats. Tijdens dit festival verplaatst de koning en zijn processie zich per boot naar de hoger gelegen delen van het park. Een tocht en aankomst die gepaard gaat met veel dans en muziek. Een vaste datum voor het festival is er niet, omdat het afhankelijk is van wanneer de regen precies valt. Gewoonlijk is dat ergens in februari of maart. Tenzij je alle tijd hebt moet je dus een beetje mazzel hebben om het festival mee te maken.
Zie ook de website van African Parks voor onder andere actuele toegangsprijzen.
